Dzisiaj post, do którego zbierałam się bardzo długo, bo nie miałam czasu ogarnąć odpowiedzi moich koleżanek po fachu w zgrabną całość. Jednak nareszcie znalazłam na to chwilę! :)
SadisticWriter: Zazwyczaj reaguję na to ze stoickim spokojem i cierpliwie tłumaczę, że aby oceniać, najpierw trzeba zapoznać się z odpowiednią ilością polskich pozycji książkowych. Nie można tak po prostu rzucić „nie przeczytam, bo polskie”. Jest tyle cudownych książek, które napisali Polacy! „Cudze chwalicie, swego nie znacie”!
Jellyfish: *Angrymuffinmode on*
Z jednej strony staram się znaleźć pokłady zrozumienia, bo kiedyś też wątpiłam w istnienie dobrej, polskiej literatury. Domniemam, że wynika to z postrzegania naszych książek przez pryzmat lektur szkolnych, które nie zawsze porywają, nawet jeżeli nauczyciele zarzekają się, że Słowacki wielkim poetą był. Ogólnie jak słyszę takie stwierdzenia, staram się pohamować irytację i przekonać daną osobę do spróbowania naszych polskich książek. W końcu: co mu szkodzi?
Gorzej jak mam do czynienia z jakimś uparciuchem, który będzie najeżdżać na książki bez znajomości ich, wtedy – na Meduzę! – lepiej dla naszej dwójki, aby nie było mnie w pobliżu.
Dominika K.: Jeśli ktoś naprawdę zraził się do polskiej literatury poprzez sięganie po niewłaściwe dla niego książki- po części rozumiem. Ale to trochę tak jakby powiedzieć, że nie zje się żadnego owoca w kolorze zielonym, bo kiedyś po kiwi miało się odruch wymiotny. Ciężko do jednego worka chować jedną narodowość, z góry zakładając że książki takiego pisarza są tragiczne. Autor autorowi nierówny.
Wiele ludzi rezygnuje z polskich książek po trafieniu na 2-3 złe pozycje. Czy zrezygnowałaś z jakieś narodowości tylko dlatego, że jakiś jej przedstawiciel napisał złą według ciebie książkę?
Kitty: Trylogia Czasu mi się nie podobała, ale nie znaczy to, że nie przeczytam już żadnego niemieckiego autora, bo Baśniarz był cudowny. Klasyfikacja ze względu na narodowość jak dla mnie jest bezsensowna. Też czytałam złe polskie książki, zdarza się, nie mówię, że każdy Polak pisze cudownie. Ale tak samo źle piszą Niemcy, Francuzi czy Amerykanie, jak i potrafią pisać dobrze.
Książkowa Pasja: Nigdy nie zdarzyło mi się odrzucić narodowość ze względu na książki, które mi się nie podobały. Ba! Są narodowości, za którymi nie przepadam, nie będę się zagłębiać dlaczego, a ich dzieła szanuję i lubię! Moim zdaniem narodowość autora, bądź autorki nie ma nic wspólnego z książką. I tak powinno pozostać.
Asia: Przez jakiś czas sama nie czytałam polskich autorów bo każda po którą sięgałam okazywała się dla mnie nie do przebrnięcia. Nie wiązałam tego jednak z pochodzeniem autora, raczej miało to dla mnie wymiar przesądu. Powiedziałam sobie, że na razie spróbuję czegoś innego i jak trochę się zdystansuję to wrócę do dzieł naszych pisarzy. :)
SadisticWriter: Nie, ponieważ autor autorowi nierówny. Każdy pisze inaczej. Rezygnowanie z twórczości danej narodowości to prawie rasizm!
Jellyfish: Nie, to bardzo stereotypowe podejście. To tak, jakbyśmy z góry zakładali, że wszyscy Amerykanie są idiotami, ponieważ spotkaliśmy się z jakimś indywiduum, którego IQ było zabójczo niskie. Tylko dlatego, że jakaś (albo nawet kilka książek) reprezentantów danej narodowości była kiepska, nie znaczy, że kraj ten nie obfituje w niezłych pisarzy.
Dominika K.: Nie. Tak jak pisałam wyżej- autor autorowi nierówny, chociaż w sumie ja rzadko sprawdzam jakiej narodowości jest pisarz.
Co sądzisz o polskich imionach w książkach? Czy to źle, że Polacy chcą być Polakami, a nie Amerykanami czy Francuzami?
Kitty: Uważam, że jeśli akcja ma miejsce w Polsce - imiona powinny być polskie. Jeśli piszemy o Polakach za granicą, niechże też mają polskie imiona. Fantasy z wymyślonym światem? No przecież nic się nie stanie, jak pojawi się w nim Ania czy Bartek! Osobiście uważam, że to bardzo dobrze, że Polacy chcą być Polakami!
Książkowa Pasja: Na początku, gdy zaczęłam sięgać po polską literaturę było to dla mnie dość „wyraziste”. Przywykłam do tego, że bohaterowie są innej narodowości, a co za tym szło, mają zagraniczne imiona. Przestawienie się na polskie imiona zajęło mi może 2-3 książki, teraz to dla mnie norma. Ale patrząc na to obiektywnie, czemu polskie imiona w książkach mają być czymś złym, skoro takich właśnie imion używamy na co dzień w naszym życiu?
Asia: Uważam, że wszystko zależy od umiejętności autora. Jeśli książka jest dobrze napisana to imiona postaci są sprawą trzeciorzędną. Nie ma dla mnie znaczenia jakich imion użyje autor jeśli historia będzie powalająca. Możliwe, że zagraniczne imiona czasem brzmią dla nas bardziej swojsko niż imiona polskie na skutek powszechnego przesycenia. Oglądamy zagraniczne filmy, seriale, czytamy dużo literatury, w której więcej jest Johna niż Jaśka. Imię powinno być dostosowane do miejsca akcji lub historii postaci. Jeśli rzecz dzieje się na Podhalu, a autor przedstawia nam Elisabeth Smith - góralkę z dziada pradziada i bez żadnych kontaktów dzięki którym mogła zyskać obco brzmiące nazwisko, to coś tu jest nie tak.
SadisticWriter: Kiedy widzę polskie imiona w książkach, czuję, że jestem bliższa danej twórczości. Zupełnie jakbym czytała historię, która dzieje się tuż obok mnie. Polskie realia są nam wszystkim bliższe, wtedy czujemy się jak „u siebie w domu”.
Jellyfish: Ależ skąd! Przecież to logiczne, że gdy akcja książki rozgrywa się w Pcimiu Dolnym, to spotkamy tam Janusza i Grażynę, a nie Jacques’a i Tatsuyę. W gruncie rzeczy o wiele bardziej sceptycznie podchodzę do książek polskich autorów, których akcja dzieje się w innym państwie, np. Stanach Zjednoczonych. Głównie ze względu na to, że nie wiem, czy dany autor opiera swoją wiedzę o realiach tego państwa na Wrednych dziewczynach czy pięcioletnim okresie zamieszkania w tym kraju (a niestety dość często chodzi o to pierwsze).
Dominika K.: Miałam taki okres w moim czytelniczym życiu, że mogłam czytać polską literaturę, byle nie było w niej polskich imion, więc po części rozumiem osoby tak postępujące. Ja jednak już chyba wyrosłam z takiego myślenia, teraz już w ogóle mi to nie przeszkadza.
Trafiłaś na jakieś złe polskie książki? Co zrobiłaś? (możesz je wymienić ku przestrodze)
Kitty: Oczywiście, że trafiłam, jak wspomniałam już wcześniej. Książką, którą uważam za najgorszą ever jest Zakon Achawy - autorstwa Polaka! Co zrobiłam? Spojrzałam na nią smutno, bo to jednak polskie, po czym zabrałam się za kolejną książkę! Niestety, self-publishing jest u nas mocno rozwinięty i to niekoniecznie dobrze. Inne złe polskie książki według mnie to Ekspozycja czy Falcon.
Książkowa Pasja: Szczerze mówiąc, nic poza lekturami, które były dla mnie oporne i nie w moim gatunku, nie przychodzi mi do głowy. Dodatkowo jestem osobą, której 95% książek się podoba, więc to pytanie jest trudne. Ale nie spotkałam się do tej pory ze złą polską książką, którą czytałam dla własnej przyjemności.
Asia: Trafiłam na kilka nudnych pozycji i jedną po prostu złą, która zajęła pierwsze miejsce w rankingu najgorszych książek jakie przeczytałam. Chodzi o „Niewolnicę” A.M. Chaudière.
SadisticWriter: Oczywiście, że trafiłam. Co zrobiłam? Napisałam o nich szczerą opinię, tak jak zawsze to robię przy każdej książce, która mi się nie spodoba. Na chwilę obecną pamiętam, że do gustu kompletnie nie przypadł mi „Cykl” od Moniki Jagodzińskiej i „Wyspa Mgieł” od Marii Zdybskiej.
Jellyfish: Pewnie, że tak, ale to normalne. Trafiłam też na złe książki z innych państw. Gdy książka mi się nie podoba, przerywam lekturę. Takim przykładem może być „Orędzie: tajemnica przyszłości”.
Dominika K.: Owszem, było kilka takich książek, które mi się nie podobały lub podobały mniej. Pierwszą, która przychodzi mi do głowy jest "Sny" Anny Frankowskiej, tytuł w którym nic mi ze sobą nie grało. "Dworek pod lipami" był w porządku, ale chyba nie przepadam za taką spokojną literaturą obyczajową, przez co też nie oceniam jej mega pozytywnie, choć wiem że ma swoje plusy. "Krew Illapa" oceniłam negatywnie, choć z perspektywy czasu nie sądzę by była bardzo zła, tylko po prostu ma nadmiar wszystkiego.
Czy miałaś kiedyś "czytowstręt" do literatury polskiej? Jak go pokonałaś? A może pomogłaś go pokonać jakiemuś znajomemu?
Kitty: Nie, więc nie musiałam go pokonywać. Może się to wiązać jednakże z tym, że tak generalnie, to nie czytywałam lektur :D Na pewno non stop próbowałam zmuszać Justi do polskiej literatury i widzę, że mi się nieco udało :D
Książkowa Pasja: Na pewno nigdy nie miałam wspomnianego „czytowstrętu” do polskiej literatury. Po prostu jej nie czytałam, choć nie wiem z jakich względów. Tak po prostu wyszło. Jednak jeśli ktoś ma taki problem, to polecam sięgnąć po polskie tytuły, najlepiej z ulubionego przez siebie gatunku, które są pionierami, pewnymi prekursorami w naszej literaturze. Np. kryminał – Mróz, literatura obyczajowa – Michalak, Miszczuk, fantastyka – Sapkowski, Ziemiański, itd. To na pewno przełamie problem wstrętu.
Asia: Miałam, kiedy jeszcze chodziłam do szkoły trafiłam na jakiś zbiór opowiadań polskiego autora, przez który nie mogłam przebrnąć i mocno się zraziłam. Przyczyną nie była jednak zła książka, ale nieprzemyślany wybór lektury. Byłam wtedy dzieckiem, a książka była skierowana raczej do dorosłego czytelnika i nie do końca radziłam sobie z narracją i ciężką fabułą. Niedawno przyjaciółka pomogła mi przekonać się bardziej do polskiej fantastyki podsuwając świetne opowiadanie.
SadisticWriter: Miałam lekkie uprzedzenia do literatury polskiej, kiedy zaczynałam recenzować. Nie było to jednak na zasadzie: „Nie przeczytam tego, bo to polskie”, polegało to raczej na obawach. Włączał mi się wówczas znak ostrzegawczy z zapytaniem: „Czy skoro to polskie, to mi się spodoba?”. Z czasem, kiedy przeczytałam jednak więcej polskich pozycji, zmieniłam zdanie i teraz już nie mam zupełnie żadnych uprzedzeń.
Jellyfish: Miałam go w gimnazjum, ale przekonała mnie „Ja, Diablica” Katarzyny Bereniki Miszczuk. Fabuła zaintrygowała mnie na tyle, że po prostu musiałam sięgnąć po tę książkę. I proszę, nagle się okazuje, że polscy autorzy potrafią dobrzepisać.
Dominika K.: Nigdy nie miałam takiego "czytowstrętu" do literatury polskiej, jednak występuje on u mnie, gdy kilka razy pod rząd przeczytam książkę z takiego samego gatunku- wtedy najlepiej jest po prostu przeczekać taki stan, sięgając po coś innego.
Jaki gatunek polskich książek czytasz najczęściej i co byś z niego polecił?
Kitty: No ba, że fantastykę! Na pewno moje ulubienice: Kasię Berenikę Miszczuk, Justynę Drzewicką, Martę Kisiel, Martynę Raduchowską, a ponadto Jakuba Ćwieka!
Książkowa Pasja: Najczęściej w moje ręce wpadają romanse/obyczajówki oraz fantastyka. Więc może po prostu polecę autorów, którzy moim zdaniem zasługują na uwagę: Miszczuk, Mróz, Haner, Pioruńska, Ziemiański, Lingas-Łoniewska, Senator, Jadowska, Raduchowska, Majewska/Docher, Rosik. Te nazwiska naprawdę warto znać.
Asia: Oczywiście najczęściej fantastykę. Rodzimej czytałam niewiele i już dość dawno temu, ale pamiętam, że styl Magdaleny Kozak i Mai Lidii Kossakowskiej zapadł mi w pamięć. Niedawno czytałam świetne opowiadanie Kossakowskiej pt. Zwierciadło. Szczerze polecam. Jest po prostu piękne. :)
SadisticWriter: Literatura młodzieżowa i fantastyka. Myślę, że mogłabym polecić to samo, co we wcześniejszych punktach, czyli „Urodzeni, by przegrać” jako literatura młodzieżowa, „Poczet dziwów miejskich” jako fantastyka, ale dorzucę jeszcze polską „Herbatę szczęścia” od Agnieszki Grzelak
Jellyfish: Najprawdopodobniej fantastykę, wynika to z faktu, że po prostu najbardziej lubię ten gatunek. Na pewno poleciłabym książki Kisiel, Raduchowskiej i ostatnio przekonałam się do Teatru Węży Hałas.
Dominika K.: Nie czytam jakoś mega dużo literatury polskiej, ale najczęściej sięgam po romanse i obyczajówki. Na pewno warto zaopatrzyć się w "Po prostu bądź" Magdaleny Witkiewicz. Czytam też Mroza, ale on sam w sobie jest gatunkiem :D Powieści młodzieżowe: książki Ewy Nowak, Idy Pierelotkin, Małgorzaty Musierowicz. Jest jeszcze Martyna Senator, czytałam jej "Zanim zgasną gwiazdy" i ciężko mi określić ten gatunek, ponieważ waha się on w okolicach romansu, fantastyki i leciutkiego kryminału.
Czy uważasz, że Polacy w jakichś gatunkach przodują, są lepsi np. od Amerykanów, Brytyjczyków czy innych narodowości?
Kitty: Z racji, że czytam głównie fantastykę, ciężko mi to określić, ale uważam, że to nie zależy od narodowości, a od człowieka, który pisze książkę :)
Książkowa Pasja: Niestety, jak wspomniałam, nie klasyfikuję książek ze względu na narodowości. I nie chcę się wypowiadać, kto w czym przoduje. Ale z ręką na sercu mogę powiedzieć, że nasi autorzy prezentują światowy poziom.
Asia: Myślę, że nie można oceniać literatury ze względu na narodowość autora. W każdej nacji są autorzy lepsi i gorsi. Znowu przytoczę przykład literatury fantastycznej - znamy więcej dobrej polskiej i amerykańskiej fantastyki bo wydaje się jej w Polsce więcej niż tej z innych krajów. Nie oznacza to, że Francuzi czy Hiszpanie piszą gorzej.
SadisticWriter: Nie szłabym w drugą stronę, która wysławiałaby polską literaturę ponad niebiosa, ponieważ każda narodowość ma powieści i dobre, i złe w danych gatunkach. Nigdy nie oceniałam, kto pisze lepiej i co, bo nie widzę w tym sensu.
Jellyfish: Może nie tyle przodujemy, co naprawdę dobrze wychodzą nam dwa gatunki: fantastyka i science-fiction, chociaż to drugie może bardziej w przeszłości. Swego czasu, mniej więcej lata 80, powstało mnóstwo polskich książek z gatunku science-fiction, które dalej uznawane są za dobre. Poza tym dużą popularnością cieszy się w naszym kraju fantastyka (co zaskakuje np. Brytyjczyków), która zgromadziła na tyle dużo fanów, że mamy nagrodę wręczaną autorom przez fanów: Zajdla.
Dominika K.: Ciężko mi to stwierdzić, bo jednak rzadko patrzę na narodowość autora. Na pewno są pisarze, którzy wyróżniają się w swoim gatunku, są tłumaczeni za granicą i chwaleni, ale to nie świadczy o tym, że są lepsi od kogoś tam.
Czy spotkałaś się kiedyś ze stwierdzeniem, że ktoś danej książki nie przeczyta, bo jest amerykańska/japońska/chińska/rosyjska? (przy lit. japońskiej myślę o książkach, nie o mangach)
Kitty: Nie, i to mnie nieco dziwi, że ten hejt jest tylko na naszą rodzimą literaturę :(
Książkowa Pasja: Jak tak teraz myślę, to chyba nigdy nie spotkałam się z takim stwierdzeniem. Choć w przypadku kultury japońskiej spotkałam się z lekko negatywnym nastawieniem, głównie ze względu na niewiedzę ludzi czym są tak naprawdę mangi i anime.
Asia: Nie. Spotkałam się z brakiem chęci na polską literaturę w konkretnym momencie, ale nigdy nie słyszałam, żeby ktoś całkowicie skreślał książkę i zarzekał się, że nigdy jej nie przeczyta ze względu na narodowość autora.
SadisticWriter: Nie, nie spotkałam się z takim stwierdzeniem, słyszałam tylko opinię „nie przeczytam polskiej książki”.
Jellyfish: (Pytanie offtopowe, o mangach nie, a o lightnovel? :P)
Raczej nie spotkałam się z takim stwierdzeniem dotyczącym narodowości. Słyszałam za to stwierdzenia „nie przeczytam tego, bo jest napisane przez kobietę”.
Dominika K.: Tak naprawdę spotkałam się jedynie z takim przekonaniem w związku z literaturą polską. Może niezbyt często słyszę takie teksty, ale na tyle często by wyrobić sobie na ten temat własne zdanie.
Jaka była najgorsza przeczytana przez ciebie książka i jakiej narodowości był jej autor? Czy to coś zmieniło w podejściu do danego narodu?
Kitty: Jak już wspomniałam, była to książka polska - Zakon Achawy. Nic to nie zmieniło, jeśli chodzi o moje podejście do polskich autorów. Raczej zniechęciło mnie do self-publishingu wydawnictwa Psychoskok.
Książkowa Pasja: Najgorsza książka jaką przeczytałam to „Niepokorna”. Jej autorka MadelineSheehan to chyba Amerykanka, choć pewności nie mam. Na pewno ta książka nie zmieniła mojego podejścia do narodowości w żaden sposób. Jedynie trochę negatywnie nastawiła mnie w stosunku do autorki. Jednak nie ma to nic wspólnego z innymi amerykańskimi autorami i autorkami.
Asia: Wyżej wspomniana „Niewolnica” napisana jest przez polską autorkę pod pseudonimem. Nie zmieniła we mnie podejścia do polskiej literatury, ale sprawiła, że ostrożniej dobieram książki. Teraz wybierając tytuł sięgam zazwyczaj po znane mi wydawnictwa do których mam zaufanie.
SadisticWriter: To trudne pytanie, bo częściej widzę literaturę w gatunkach i w przedziale „dobra książka/zła książka”, niż w przedziale narodowości. Zresztą… jak można oceniać narodowość poprzez literaturę, skoro ta jest tak różnorodna?
Jellyfish: „Dręczyciel” Penolope Douglas – autorka narodowości amerykańskiej. I nie zmieniło to mojego podejścia do tego państwa.
Dominika K.: Była to chyba "Dzikie stwory" Dave'a Eggersa, który jest Amerykaninem, więc nie, bo amerykańskie książki czytam jednak najczęściej. Jeśli nie spodobała mi się książka danego autora, to nie sięgam po inne jego książki, a nie od razu wykluczam caly naród ;)
Czy chciałabyś dodać coś od siebie? :)
Bardzo dziękuję dziewczynom za udział i poświęcony na odpowiedzi czas oraz zapraszam na ich blogi! :)
